Hành trình 16 năm chờ đợi đất dịch vụ: Câu chuyện của người dân Hà Tây cũ
Trong một buổi chiều se lạnh tại phường Đồng Mai, quận Hà Đông, ông Đỗ Văn Hào ngồi trầm ngâm bên căn nhà nhỏ, kể về hành trình 16 năm chờ đợi mỏi mòn của gia đình mình. Câu chuyện của ông cũng chính là tiếng nói cho hàng nghìn hộ dân khác tại các huyện thuộc Hà Tây cũ, những người vẫn đang ngày ngày ngóng chờ được nhận đất dịch vụ sau khi đất nông nghiệp của họ bị thu hồi.
Khi ranh giới hành chính tạo nên “vết nứt” chính sách
Năm 2008, khi Thủ đô mở rộng địa giới hành chính, toàn bộ tỉnh Hà Tây cũ được sáp nhập về Hà Nội. Điều tưởng chừng đơn giản này lại tạo nên một “vết nứt” trong chính sách: sự khác biệt giữa cơ chế giao đất dịch vụ của tỉnh và thành phố.
Theo quy định cũ của tỉnh Hà Tây, người dân có đất bị thu hồi được nhận đất dịch vụ tương đương 10% diện tích đất bị thu hồi, tối đa 150m² (riêng Hà Đông là 50m²). Con số này khác biệt hoàn toàn với các quy định tại Hà Nội, tạo nên một “điểm nghẽn” kéo dài suốt 16 năm qua.
Tiếng thở dài từ những mảnh đời dang dở
“Năm 1993, gia đình tôi được cấp giấy chứng nhận sử dụng đất nông nghiệp với 13 nhân khẩu, gồm 5 cặp vợ chồng,” ông Hào nhớ lại. “Giờ đây, các con tôi đều đã có thêm nhân khẩu, cuộc sống vất vả phải làm đủ nghề để mưu sinh, không có đất để chuyển đổi nghề nghiệp.”
Không chỉ ở Hà Đông, tình trạng tương tự cũng diễn ra tại nhiều huyện ngoại thành khác như Hoài Đức, Quốc Oai. Nhiều nơi phải tổ chức bốc thăm may rủi để phân chia những mảnh đất dịch vụ ít ỏi, tạo nên những câu chuyện đầy chua xót.
Mớ bòng bong của các văn bản pháp lý
Luật sư Trịnh Hữu Đức từ Hội Luật gia Việt Nam chỉ ra rằng, nguyên nhân sâu xa của vấn đề nằm ở sự chồng chéo của các văn bản pháp lý. Từ Nghị định 17/2006, đến Nghị định 84/2007, rồi Nghị định 69/2009, mỗi văn bản lại mang đến những quy định khác nhau, tạo nên một mớ bòng bong khó gỡ.
Tại Hà Đông, Chủ tịch UBND quận Cấn Việt Hà thừa nhận: “Do không đủ quỹ đất nên mức giao đất dịch vụ cụ thể tại địa bàn không đủ 10% theo quy định, có phường chỉ đạt 6,2%, cao nhất cũng chỉ 8,65%.”
Ánh sáng cuối đường hầm
GS.TSKH Đặng Hùng Võ nhấn mạnh tính nhân văn của chính sách giao đất dịch vụ: “Đây không chỉ là việc bảo đảm kế sinh nhai, mà còn là cách chia sẻ công bằng lợi ích từ chênh lệch địa tô cho người dân.”
Theo ông, giải pháp không nằm ở việc hủy bỏ hay thay thế chính sách, mà là cần gỡ vướng từ cơ chế, rút kinh nghiệm để xây dựng những chính sách tốt hơn. “Các quy định cần phải có sự thống nhất để giữ vững niềm tin của người dân vào chính sách,” ông kết luận, mở ra một tia hy vọng cho những người dân vẫn đang kiên nhẫn chờ đợi.
